Poemat o życiu, śmierci i cudach
XIII-wieczne oficjum rymowane Historia Sancti Stanislai to szczególna, średniowieczna odmiana liturgii godzin, w której poszczególne antyfony i responsoria to kolejne zwrotki układające się w poemat o życiu, śmierci i cudach św. Stanisława, Patrona Polski. Autorem według tradycji był dominikanin bł. Wincenty z Kielczy, towarzysz św. Jacka, który prawdopodobnie uczestniczył w kanonizacji biskupa Krakowa w 1253 r. w Padwie.
Oficjum Dies adest celebris było przez kilkaset lat bardzo popularne w całej Polsce. Polacy byli z niego dumni, tak samo jak z „własnego” świętego — Stanisława ze Szczepanowa. To z tego oficjum pochodzi hymn Gaude mater Polonia – Raduj się Matko-Polsko, który przed Bogurodzicą odgrywał rolę carmen patrium: uważa się go za pierwszy średniowieczny odpowiednik hymnu Polski. Do dzisiaj przetrwał śpiewany tradycyjnie podczas ceremonii akademickich oraz w popularnej melodii O zbawcza hostio.
Podtrzymać tradycję w mrocznych czasach
– Razem z poznańskimi kantorami tradycyjnej liturgii łacińskiej postanowiliśmy podjąć próbę podtrzymania tej tradycji. W tym celu odnaleźliśmy skany z oryginalnych XIV-wiecznych ksiąg muzycznych i odczytaliśmy zapisane w nich melodie. Św. Stanisław to wyjątkowy święty, patron Polski, a to oficjum jest wyrazem entuzjastycznej czci, jaką darzyły go liczne pokolenia Polaków. I to w dobrej i złej doli — pamiętajmy, że jego wstawiennictwu przypisywano wyjście Królestwa Polskiego z nocy rozbicia dzielnicowego. W mrocznych czasach epidemii i wojen warto patrzeć na historię i czerpać inspirację od naszych przodków, którym się udało pokonać przeciwności. Zastanawiać się, skąd oni brali siłę do przetrwania trudnych czasów – mówi Jan Kiernicki, lutnista i muzyk z Poznania.
Bogactwo
Oficjum Dies adest celebris to jednocześnie przykład i świadectwo bogactwa tradycyjnej katolickiej liturgii. Jak wskazują organizatorzy, to nie tylko świadectwo przeszłości, ale skarbiec, z którego można czerpać i duchowo korzystać również dziś, w 2024 r.
– Chorał gregoriański opiera się na muzycznym systemie modalnym, starszym niż obecnie panujący w muzyce system dur-moll. Dzisiejsza muzyka jest zazwyczaj durowa lub mollowa – czyli, jak to się zwykło upraszczać: wesoła albo smutna. Tymczasem w chorale było aż osiem modusów, czyli osiem głównych charakterów, kolorów muzycznych. Dzięki szczególnemu zwyczajowi charakteryzującemu oficja rymowane, w których układano melodie kolejnych antyfon i responsoriów w kolejnych tonach, podczas nieszporów w Poznaniu będzie można usłyszeć aż siedem z ośmiu modusów gregoriańskich – dodaje Jan Kiernicki.
II Nieszpory o św. Stanisławie zostaną odprawione 8 maja o godz. 19 w kościele oo. jezuitów przy ul. Szewskiej 18 w Poznaniu. Oficjum zaśpiewają poznańscy kantorzy liturgii tradycyjnej. Organizatorem wydarzenia jest Fundacja św. Benedykta.
Dołącz do wydarzenia na Facebooku.
Dziś świętujemy...